کویر لوت، یکی از داغ‌ترین و خشک‌ترین مناطق روی کره زمین، در دل ایران و در نواحی مرکزی آن قرار دارد. این منطقه که به‌خاطر دمای بی‌رحمانه‌اش شهرت دارد، هر ساله توجه بسیاری از گردشگران و محققان را به خود جلب می‌کند. اما سوالی که برای بسیاری پیش می‌آید این است که آیا کویر لوت در گذشته‌ای دور دریا بوده است؟ و چگونه این سرزمین خشک و سوزان به یکی از کویرهای بی‌جان و بی‌حاصل تبدیل شده است؟ در این مقاله از تور جهانگردی، قصد داریم با نگاهی دقیق‌تر به این سوال پاسخ بدهیم و تاریخچه‌ی جغرافیایی این منطقه را بررسی کنیم.
کویر لوت قبلا دریا بوده؟
پاسخ به این سوال پیچیده است و نیازمند بررسی‌های دقیق علمی و جغرافیایی می‌باشد. با توجه به یافته‌های علمی و تحقیقات انجام‌شده، می‌توان گفت که در گذشته‌های دور، منطقه‌ای که امروزه کویر لوت نام دارد، در زمان‌های مختلف و در دوره‌های گوناگون زمین‌شناسی، تغییرات زیادی را تجربه کرده است. در واقع، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد در برخی از دوره‌ها این منطقه به‌عنوان دریا یا دریاچه‌ای وسیع شناخته می‌شده است.
اما به مرور زمان و با تغییرات زمین‌شناسی، این منطقه به‌طور کامل خشک شده و به کویری بی‌جان و بی‌آب تبدیل شده است. تغییرات اقلیمی و زمین‌شناسی به این منطقه اجازه دادند که از یک محیط آبی به یکی از خشک‌ترین و داغ‌ترین مناطق زمین تبدیل شود.
کویر لوت کجاست؟
کویر لوت، که در جنوب شرقی ایران و میان استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان، و هرمزگان قرار دارد، در گذشته در دوره‌های مختلف زمین‌شناسی به‌عنوان یک دریاچه یا حتی دریا شناخته می‌شده است. در گذشته‌های دور، این منطقه تحت تأثیر تغییرات اقلیمی و زمین‌شناسی قرار داشت و شواهدی از وجود دریاچه‌ها و محیط‌های آبی در آن دیده می‌شود.
به‌عنوان مثال، دریای پارس که در گذشته به‌عنوان دریاچه‌ای بزرگ و وسیع شناخته می‌شده، در دوره‌های مختلف زمین‌شناسی بخش‌هایی از منطقه کویر لوت را پوشش می‌داده است. برخی از محققان و دانشمندان زمین‌شناسی معتقدند که در دوران‌های ژوراسیک و ترشیاری (حدود ۶۵ میلیون سال پیش)، منطقه کویر لوت به‌عنوان یک دریاچه بزرگ وجود داشته است که به تدریج به دلیل تغییرات اقلیمی و حرکت صفحات قاره‌ای خشک شد.
دریای کویر لوت!
برخی از شواهد جغرافیایی و زمین‌شناسی، از جمله رسوبات آبی و شوره‌زارهای موجود در سطح کویر لوت، نشان می‌دهند که این منطقه زمانی دارای محیط‌های آبی بوده است. وجود سنگ‌های رسوبی، مارن‌ها و شواهدی از دریاچه‌های باستانی، نشان‌دهنده این است که در گذشته‌های دور، این منطقه نه‌تنها دریاچه‌ای بزرگ بلکه محیطی پرآب بوده است. همچنین برخی از خاک‌ها و دانه‌های شن در این منطقه شبیه به رسوبات موجود در دریاچه‌ها و دریاها هستند که این فرضیه را تأیید می‌کنند.
ویژگی های کویر لوت
امروزه کویر لوت با دمای بالای خود، به‌عنوان یکی از داغ‌ترین مناطق روی زمین شناخته می‌شود. در این کویر، دمای روز به بالای ۷۰ درجه سلسیوس نیز می‌رسد که در نوع خود بی‌سابقه است. کویر لوت همچنین به‌عنوان یکی از خشک‌ترین مناطق کره زمین شناخته می‌شود و هیچ‌گونه منابع آب دائمی در آن وجود ندارد. این ویژگی‌ها و دمای شدید، کویر لوت را به مکانی بی‌رحم و سخت تبدیل کرده است.
علت خشک شدن کویر لوت
کویر لوت به دلیل تغییرات در روند زمین‌شناسی و اقلیمی به یک منطقه بیابانی تبدیل شده است. در گذشته، حرکات صفحات زمین و تغییرات اقلیمی منجر به خشک شدن دریاچه‌ها و کاهش منابع آبی در این منطقه شد. عواملی مانند کاهش بارندگی، افزایش دما و تغییرات ژئولوژیکی در طول میلیون‌ها سال باعث شد که منطقه‌ای که زمانی ممکن بود دریا یا دریاچه‌ای پرآب باشد، به یک بیابان داغ و خشک تبدیل شود.
اگرچه امروزه کویر لوت به یک مقصد گردشگری برای علاقه‌مندان به طبیعت و جغرافیا تبدیل شده است، اما تاریخچه جغرافیایی آن و تغییرات اقلیمی و زمین‌شناسی آن، یک داستان شگفت‌انگیز از تغییرات عظیم طبیعت است که در گذشته‌های دور در آن رخ داده است
