سیزده بدر، سیزدهمین روز از نوروز، در فرهنگ ایرانیان به عنوان روز طبیعت شناخته می‌شود. در این روز، مردم به دل طبیعت می‌روند تا به سنت‌های باستانی احترام بگذارند و از زیبایی‌های طبیعی کشور لذت ببرند. هر استان ایران با ویژگی‌های خاص خود، رسوم و آیین‌های منحصربه‌فردی را برای این روز برگزار می‌کند که بازتابی از فرهنگ غنی و تنوع قومی کشورمان است. در ادامه، به برخی از این رسوم در استان‌های مختلف می‌پردازیم:
استان گیلان
برپایی سفره هفت‌سین در دل طبیعت: در روز سیزده بدر، مردم گیلان و دیلمی به‌طور گروهی غذای خود را آماده کرده و آجیل و خوراکی‌های سفره هفت سین را به طبیعت می‌برند. آن‌ها سبزه هفت سین را با خود برداشته و به آب روان رودخانه‌ها می‌سپارند. در روستاهای لیل، خرما، اطاقور، حاجی‌سر لنگرود و بسیاری از روستاهای جنگلی، صبح روز سیزده بدر، مردم ناهار خود را به همراه تفنگ، داس، تبر و سگ‌های شکاری برداشته و در میدان ده جمع می‌شدند تا به سمت شالیزارها حرکت کنند و با صدای شلیک، گرازها را از زمین‌های کشاورزی دور کنند.
استان لرستان
برگزاری مراسم “دس بوسو”: در این روز، مردم لرستان به دیدار بزرگ‌ترها می‌روند و با بوسیدن دست آن‌ها، احترام و محبت خود را نشان می‌دهند.
اجرای موسیقی محلی و رقص‌های سنتی: مردم لرستان در روز سیزده بدر، با نواختن سازهای محلی و اجرای رقص‌های سنتی، به شادمانی و جشن می‌پردازند.
استان خراسان جنوبی
برپایی “چله‌نشینی”: در برخی از مناطق خراسان جنوبی، مردم در روز سیزده بدر به خانه بزرگ‌ترها می‌روند و با برپایی مراسمی به نام “چله‌نشینی”، به شادی و دورهمی می‌پردازند.
پخت نان‌های محلی: در این روز، زنان خراسان جنوبی نان‌های محلی مانند “تافتون” و “سنگک” را می‌پزند و در کنار خانواده و دوستان به اشتراک می‌گذارند.
استان فارس
برگزاری مراسم “سمنوپزی”: در برخی از مناطق فارس، مردم در روز سیزده بدر، سمنو می‌پزند و با خواندن دعا و نیایش، آرزوهای خود را مطرح می‌کنند.
برپایی سفره‌های رنگین: مردم فارس در این روز، سفره‌هایی رنگین با انواع غذاهای محلی و شیرینی‌ها می‌چینند و از مهمانان پذیرایی می‌کنند.
استان یزد
بازی های بومی محلی: برخی از بازی‌های بومی و محلی مانند هفت سنگ، کامسد، یه قل دوقل، وسط بازی و سایر بازی‌های سنتی در یزد، همچنان به‌عنوان یکی از سرگرمی‌های محبوب برای گذراندن روز شاد سیزده بدر مورد توجه قرار دارند و بسته به شرایط هر منطقه انجام می‌شوند.
برپایی سفره‌های “آشتی‌کنان”: در این روز، مردم یزد سفره‌هایی به نام “آشتی‌کنان” می‌چینند و با دعوت از اقوام و دوستان، به ایجاد صلح و دوستی می‌پردازند.
استان سیستان و بلوچستان
برگزاری مراسم “گندم‌زاری”: در این روز، مردم سیستان و بلوچستان به مزارع گندم می‌روند و با خواندن دعا و نیایش، برای محصولاتی پربار و خوب آرزو می‌کنند.
پخت “کباب بلوچی”: در این روز، مردم این استان کباب‌های محلی بلوچی را می‌پزند و در جمع خانواده و دوستان به صرف می‌رسانند.
جمع‌بندی
رسوم و آیین‌های سیزده بدر در استان‌های مختلف ایران، نشان‌دهنده تنوع فرهنگی و غنای سنت‌های ایرانی است. هر استان با ویژگی‌های خاص خود، این روز را به شیوه‌ای منحصربه‌فرد جشن می‌گیرد و خاطراتی خوش را برای مردم رقم می‌زند.
